Digitale roebel: waarom Ruslands CBDC een afvoerputje wordt

Een digitale roebel staat op het verlanglijstje van het Kremlin. Maar is de invoering van een succesvolle Russische CBDC wel realistisch?

China heeft het voortouw genomen en nu volgt Rusland. De eerste praktijktests met de eigen digitale centrale bankmunt beginnen al op 1 april. Als eerste zullen 13 banken de functionaliteit van de digitale roebel testen, samen met particuliere huishoudens en winkeliers. Volgend jaar zou het klaar kunnen zijn om in het hele land te worden ingevoerd.

CBDC: Er zijn veel redenen voor Rusland

Met zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne is Rusland grotendeels uitgesloten van het belangrijke SWIFT-netwerk voor internationale betalingen. Tegelijkertijd neemt het risico van verdere kapitaaluitstroom toe. Ten slotte suggereert de oorlogseconomie in combinatie met westerse sancties dat de roebel in de toekomst waarschijnlijk verder in waarde zal dalen. Dit vergroot de noodzaak van kapitaalcontroles. Tegelijkertijd zoekt Rusland naar manieren om zijn eigen bevolking sterker te controleren en te sturen.

Al deze redenen spreken voor de invoering van een digitale centrale bankmunt die onafhankelijk van de westerse financiële infrastructuren functioneert en door zijn programmeerbaarheid meer controlemogelijkheden belooft.

Integratie meer wens dan werkelijkheid

Hoe veelbelovend de CBDC-functionaliteiten ook mogen zijn voor het Kremlin, ze zullen voorlopig waarschijnlijk wishful thinking blijven. De invoering van de digitale roebel over de hele linie in het geografisch grootste land ter wereld is een gigantische opgave. Te beginnen met de noodzakelijke digitale affiniteit van de bevolking. Vooral in de afgelegen gebieden zoals Siberië  lijkt de integratie lastig.

Naar alle waarschijnlijkheid is het Kremlin nog niet in staat om een functionerende programmeercapaciteit te implementeren die onder andere gerichte consumptie-impulsen mogelijk zou maken. Bij testen in China kregen gebruikers van e-yuan bijvoorbeeld korting op het gebruik van het openbaar vervoer.

Ook degenen die kritisch staan tegenover het Kremlin en er kapitaal voor willen verbergen, zullen manieren en middelen vinden om dat te blijven doen. Effectieve kapitaalcontroles en identificatie van dissidenten zijn voorlopig moeilijk uitvoerbaar.

Is de digitale roebel een slechte kopie van de Chinese e-yuan?

In tegenstelling tot andere landen staat Rusland onder druk om snel succes te boeken met de invoering van een CBDC. Met de huidige achtergrond zal het Russische concept voor de digitale roebel naar verwachting niet volledig worden uitgewerkt.

In plaats daarvan zal het waarschijnlijk zijn voorbeeld nemen aan het meer competente China, dat aanzienlijk meer ervaring heeft met de invoering van CBDC's. Het corrupte en inefficiënte administratieve apparaat in Rusland doet vermoeden dat de eerste praktische versies van de digitale roebel een complete mislukking zullen worden.