Hoe crypto kan zorgen voor nieuwe Europese emancipatie

Europa verliest aan technologische en economische relevantie. Hoe voor de hand liggend deze observatie ook is, er zijn ook sprankjes hoop. Waarom juist de cryptosector kan leiden tot een nieuwe Europese emancipatie.

Waarom zou het dit keer anders kunnen, waarom zou Europa zich in de blockchainsector staande kunnen houden tegenover de VS en Azië? De ervaring spreekt tegen. Immers, in alle belangrijke technologiegebieden lopen andere regio's voorop. In de platformeconomie heeft Europa niets te melden. Ook komt geen van de 100 grootste technologiebedrijven ter wereld, met uitzondering van SAP, uit Europa. Vooral omdat het grote durfkapitaal niet in dit land wordt uitgegeven, maar ten westen of oosten van ons. Dit wordt ook gesuggereerd door de waarderingen van de cryptobedrijven. Er zijn geen waarderingen in de dubbele cijfers van miljarden in dit land, maar wel in de VS, met Coinbase of OpenSea bijvoorbeeld.

Als Europa het niet kan bijbenen op het gebied van geld en innovatie, hoe kunnen we dan toch nummer 1 worden in de cryptosector? Het antwoord is: met regelgeving. Hoe absurd het ook klinkt, een aspect dat ons ervan weerhoudt om op andere gebieden met de VS en Azië te concurreren, zou ons deze keer kunnen helpen om een voordeel te behalen.

De VS en China doen zichzelf tekort

De beste innovatie heeft geen nut als de staat en de maatschappij er nog niet klaar voor zijn. Dit is precies wat we in China hebben gezien met de cryptosector, en de VS zetten zichzelf voor schut tegenover het wereldpubliek met hun harde aanpak van crypto. Het theater tussen individuele Amerikaanse autoriteiten, zoals de SEC vs. de CFTC, wordt alleen overtroffen door de sociale kloof tussen Democraten en Republikeinen. Crypto is nu toegevoegd als een nieuwe lijn van conflict. Het resultaat: emoties tellen zwaarder dan feitelijke argumenten.

Als Europeaan die over de Atlantische Oceaan naar cryptokwesties kijkt, kun je bijna blij zijn met de Brusselse bureaucratie. Ondanks haar logheid en neiging tot overregulering heeft de Europese Unie met de Markets in Crypto Asset Regulation, kortweg MiCA, het meest uitgebreide juridische kader gecreëerd voor wereldwijde cryptoregulering. Natuurlijk zijn er ook landen zoals Zwitserland of Singapore die ook zeer vooruitstrevend zijn, maar dit zijn zeer kleine rechtsgebieden met slechts een kleine binnenlandse markt.

Crypto: de VS heeft het meest te verliezen

De oorspronkelijke cryptobeweging is gedecentraliseerd en open source. Het is precies deze innovatiedynamiek die in conflict komt met onze huidige reguleringslogica, die centraal georganiseerd is. In het geval van tuinmeubelen en fietsen is het regelgevingsaspect misschien slechts van beperkt belang. Bij de sterk gereguleerde financiële sector ligt dat anders. Tal van instellingen over de hele wereld, van centrale banken en toezichthoudende instanties tot het Internationaal Monetair Fonds, hebben een strak gereguleerd financieel systeem opgezet.

De grootste begunstigde van de huidige structuur is de VS. Zij zorgen niet alleen voor de reservevaluta, maar oefenen ook de grootste controle uit over ons financiële systeem via bedrijven als Mastercard of PayPal en internationale financiële instellingen als de Wereldbank en het IMF. De crypto-economie bedreigt deze suprematie. De gedecentraliseerde logica zorgt er immers voor dat de kaarten in delen worden herschud en machtsstructuren opnieuw kunnen verschuiven.

Theoretisch zou China om deze reden de crypto-economie willen steunen, maar de autocratische controleverslaving van de Communistische Partij staat in de weg. Ze zijn niet bereid om haar eigen binnenlandse controle op te geven in ruil voor het verlies van controle door haar tegenstanders. China zit in een lastig parket.

Dialectiek: regulering is innovatie

In tegenstelling tot de VS en China claimt Europa niet de nummer 1 macht in de wereld te zijn - ondanks realpolitieke ambities. In het algemeen is Europa met zijn 27 lidstaten gewend aan een hoge mate van decentralisatie. De drang naar gedecentraliseerde consensus zit in het DNA van Europa, net als het primaat van herverdeling. Tegen deze achtergrond lijkt blockchaintechnologie en daarmee MiCA-regulering een poging om de anders zo logge alliantie te emanciperen.

De VS en Azië daarentegen, met China voorop, slagen er momenteel niet in om hun sterke punten uit te spelen. Deze "window of opportunity" geeft Europa, en vooral de EU, de kans om een leider te worden in de crypto-economie. Het is niet wie het eerst "innoveert", maar wie het eerst "reguleert" dat de mogelijkheid creëert voor duurzame vestiging van crypto op brede schaal en een daaropvolgende commerciële innovatiedynamiek.

Europa loopt al voorop als het gaat om banken die openstaan voor de crypto-economie of bereid zijn zaken te doen met cryptobedrijven. Wat nu nodig is, is een migratiebeweging vanaf de andere kant van de Atlantische Oceaan. Het feit dat onder andere de stablecoin-uitgever Circle, Parijs heeft gekozen als nieuw hoofdkantoor is een eerste teken in de goede richting.

Innovatie hoeft niet uit Europa te komen

Vooral omdat innovatie niet uitsluitend lokaal hoeft te ontstaan. Het is veel belangrijker om de wereldwijd gegenereerde innovatie via regelgeving lokaal bruikbaar te maken. De verdere ontwikkeling van de sector gebeurt immers niet in een specifieke regio, maar decentraal.

Denk maar aan het Ethereum ecosysteem en de ontwikkelaars die zich over de hele wereld bevinden. In een geografische context hoeft innovatie dus niet per se uit de EU te komen. De EU moet een wettelijk kader bieden voor de gedecentraliseerde toepassingen en economische activiteiten van de sector. Of de EU deze kans grijpt, is een andere zaak.