Hoe China een hele stad omzet in digitaal geld

China heeft de megastad Changshu uitgeroepen tot proeflaboratorium voor een digitale valuta van de centrale bank. Vanaf mei zullen de salarissen van de ambtenaren in e-yuan worden uitbetaald.

Het is 's werelds grootste proefproject voor onderzoek naar implementatie van digitaal centraal bankgeld (CBDC). Slechts honderd kilometer ten noordwesten van Shanghai ligt de stad Changshu. Daar wonen ruim 1,5 miljoen mensen, ongeveer even groot als Hamburg. Volgens lokale media zullen alle ambtenaren hier vanaf mei hun salaris niet meer regelmatig op hun bankrekening gestort krijgen, maar digitaal in de vorm van de e-yuan.

Bovendien zullen de betalingsstructuren van de stad worden geoptimaliseerd om het nieuwe geld te gebruiken. Volgens de lokale omroep Weixin kondigde het lokale Changshu City Financial Supervision and Administration Bureau op 22 april een "mededeling over de uitvoering van de volledige uitgifte van digitale renminbi-salarissen" aan. Volgens de aankondiging heeft de regel betrekking op de salarissen van ambtenaren, salarissen van bedrijfspersoneel en personeel van staatsbedrijven op alle niveaus in de stad Changshu.

Dit is een enorme stap, want China transformeert deze miljoenenstad tot een stad waar gebruik word gemaakt van een digitale centrale bankvaluta en maakt hierdoor van Changshu het grootste experimentele laboratorium ter wereld voor CBDC's.

Overheid stimuleert invoering CBDC

De Chinese regering streeft al enige tijd naar de invoering van een eigen digitale munt en wil nu met tempo deze eenheid gaan invoeren. Enkele maanden geleden begon de CCP op grote schaal betalingsmogelijkheden voor de e-yuan aan te bieden. Of het nu gaat om openbaar vervoer, apotheken, aankopen in supermarkten of betalingen van water en gas. Changshu streeft naar een zo volledig mogelijke dekking met betaalmogelijkheden voor de digitale munt van de centrale bank.

Om de acceptatie onder de bevolking te vergroten, maakt de overheid gebruik van verschillende campagnes. Zo krijgen gebruikers van de e-yuan voordelen in de vorm van kortingen. Verder gaf de Chinese overheid tijdens het nieuwe jaar, een van de belangrijkste Chinese feestdagen, digitaal geld ter waarde van meer dan 25 miljoen dollar weg aan de bevolking om angst voor contact te verminderen en de adoptie te bevorderen.

Maar hoewel de regering een aantal voordelen geeft, is de Chinese bevolking sceptisch. De invoering van de e-yuan is ook internationaal omstreden. Dit heeft echter niet alleen te maken met beschuldigingen aan het adres van de staat dat zij met de digitale munt nog een bewakingsinstrument installeren, maar ook met de reeds bestaande digitale infrastructuur van het land. De voorzitter van de Digital Euro Association, Dr. Jonas Gross, legt uit: "Waarom zou een CBDC als betaalmiddel moeten worden gebruikt als er in China al efficiëntere, goedkopere en handigere aanbieders zijn, zoals WeChat Pay of Alipay?"

Vooral inwoners van Hongkong waren niet onder de indruk. Eerder dit jaar installeerde de regering kaartuitgiftemachines voor e-yuan hardware wallets om het instappen makkelijker te maken. Vier dagen later trokken lokale media een ontnuchterende conclusie. Slechts 625 mensen hebben de digitale portemonnee geïnstalleerd. Zelfs een korting van 20 procent op aankopen kon daar niets aan veranderen.

Controverses rond CBDC's

Met de verandering in de loonbetaling is het gebruik van de e-yuan nu verplicht voor veel inwoners van Changshu. Het is geen verbazing dat Hongkong tegen het gebruik van deze nieuwe valuta is. De Speciale Administratieve Regio vecht al jaren voor haar autonomie en politieke onafhankelijkheid van de Chinese regering.

Critici vrezen: De regering voert met de digitale munt van de centrale bank nog een krachtig controle- en toezichts-instrument in. Met de invoering van de e-yuan zullen anonieme betalingen zoals contant geld tot het verleden behoren, omdat de overheid in theorie elke digitale financiële transactie zal kunnen volgen.

Bovendien maakt de digitale munt het voor de staat gemakkelijker om financiële kanalen of rekeningen te bevriezen of af te sluiten van het betalingssysteem. Ook krijgt de Chinese overheid meer invloed op de distributie van geld. De gecentraliseerde uitgifte van CBCD's verzwakt ook de crisisbestendigheid van de financiële sector, aangezien zij gepaard gaan met een aanzienlijk hoger clusterrisico.

CBDC's in opmars?

Niettemin overwegen staten overal ter wereld de invoering van een CBDC. Meer dan 100 landen zijn momenteel betrokken bij onderzoek, ontwikkeling en proefprojecten. Ook in Europa is de ontwikkeling in volle gang. Gisteren, 24 april, presenteerde de Europese Centrale Bank (ECB) een rapport over de digitale euro. In dit rapport worden de toegangs- en distributiemogelijkheden van de digitale munt toegelicht. De CBDC moet beschikbaar komen via bestaande financiële apps of door ontwikkelde applicaties van de ECB.

Ook elders is de acceptatie onder de bevolking echter laag. Nigeria is een van de weinige landen die al een CBDC heeft ingevoerd. Met vergoedingen en geldlimieten probeert de overheid de bevolking naar centrale-bankgeld te drijven. In februari leidden de maatregelen tot protesten in het hele land.