ECB neemt pauze: Is dit het keerpunt?

Deze week, op 26 oktober, sprak ECB-baas Christine Lagarde zich uit tegen een verdere verhoging van de rente. Na 10 renteverhogingen op rij stopt of pauzeert de Europese centrale bank voor het eerst de rente. Het belangrijkste rentetarief voor de eurozone zal in eerste instantie op 4,5 procent staan.

Tijdens de persconferentie in Athene op donderdagmiddag gaf Lagarde meer informatie over haar beoordeling van de monetaire beleidssituatie. Zoals verwacht hield ze vast aan haar verklaring dat de ECB probeert zo lang mogelijk in de restrictieve zone te blijven. Hoe vaag hun verklaringen ook mogen zijn, uiteindelijk onthulden ze veel over de opties van de centrale bank. In deze context is de vraag belangrijker dan ooit hoe de macro-economische situatie en het renteklimaat de activaprijzen kunnen beïnvloeden.

Dit geldt vooral voor Bitcoin. Cryptocurrencies zijn immers sterk afhankelijk van monetaire beleidsbeslissingen. Hieronder wordt daarom geschetst wat het huidige monetaire beleidsscenario betekent voor de Bitcoinprijs en de cryptomarkt in het algemeen in de komende maanden.

ECB rentestop: Hoe moet de stop worden geïnterpreteerd?

Natuurlijk deed Lagarde geen uitspraak over de vraag of de rentepiek was bereikt. De uitspraken van verschillende marktdeelnemers en de huidige prijsomgeving suggereren echter dat het marktcollectief zich steeds meer voorbereidt op het rentepiekscenario.

Robin Brooks, hoofdeconoom bij de grote bankenorganisatie IIF in Washington, zei scherp tegen het Handelsblatt: "De ECB zegt dat het te vroeg is om de rente te verlagen. Dat zeg je voordat je gaat verlagen." Brooks zegt waarschijnlijk wat steeds meer marktdeelnemers denken: De ruimte van de ECB voor renteverhogingen is opgebruikt.

Wie moet daarvoor betalen?

De cruciale vraag voor staten, bedrijven en particuliere huishoudens is: Wie moet dat betalen? Uiteindelijk kun je niet alleen kijken naar de staatsschuld, maar moet je ook rekening houden met het schuldniveau van bedrijven en particuliere huishoudens. Stijgende rentelasten, sociale kosten, militaire uitgaven, toenemend protectionisme en de transformatie naar een ecologische, duurzame economie kunnen op de lange termijn simpelweg niet gefinancierd worden met de huidige groeicijfers van het BBP.

Om dit te laten slagen zijn er, simpel gezegd, maar twee opties. Of we beleven een economisch groeimirakel door kunstmatige intelligentie, blockchain, etc. of de kosten van geld of rente dalen.

Voor de laatste optie is er de mogelijkheid om marktinconsistente interventies te doen. De ECB zou staats- en bedrijfsobligaties kunnen opkopen, dus aan kwantitatieve versoepeling kunnen doen en zo indirect de marktrente kunnen sturen. De andere optie, die zeker gecombineerd kan worden met de eerste, is optreden als centrale bank om de belangrijkste rentetarieven te verlagen.

Kerncijfers, graag!

Om inzicht te krijgen in de huidige macro-economische situatie in de eurozone en tegen deze achtergrond conclusies te trekken over het toekomstige ECB-beleid, is het belangrijk om een paar economische cijfers of kengetallen onder de loep te nemen.

Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 is de staatsschuld van de eurozone verdubbeld van 6,2 biljoen naar 12,9 biljoen euro. Met rentekosten dicht bij nul is dit tot nu toe geen enkel probleem geweest. Gezien de huidige basisrente vormt dit schuldniveau een bijna ondraaglijke last voor het huishoudbudget, in ieder geval op de lange termijn.

Door de zwakke economische groei in de eurozone - volgens het IMF wordt voor Duitsland een daling van de economische groei van 0,5 procent voorspeld - ontbreekt het noodzakelijke overschot om nieuwe schulden of herfinanciering aan te kunnen.

De zorgen over een eurocrisis blijven toenemen. Dit blijkt vooral uit de verschillen tussen Duitse en Italiaanse staatsobligaties. De Italiaanse staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar hebben een rentepremie van ongeveer twee procent ten opzichte van federale obligaties. Om verdere onrust te voorkomen en de Italiaanse overheidsbegroting niet te zwaar te belasten, zou de ECB binnenkort wel eens gedwongen kunnen worden om weer Italiaanse staatsobligaties op te kopen.

Natuurlijk zijn er nog veel meer voorbeelden die de gespannen situatie in de eurozone illustreren. Er zijn hier en daar zeker positieve voorbeelden van economische ontwikkeling te vinden. Het is echter onwaarschijnlijk dat deze voldoende zijn om de ECB genoeg ruimte te geven om haar restrictieve monetaire beleidskoers voort te zetten.

De renteprognose voor 2024

Hoe meer schulden er geherfinancierd moeten worden, hoe groter de druk is om de rente weer te verlagen. Over het algemeen betalen staten hun schulden immers niet terug, maar geven ze gewoon nieuwe obligaties uit. De staat gebruikt op zijn beurt het opgehaalde kapitaal om de lopende rentebetalingen te dekken. De hoogte van de staatsschuld is daarom minder belangrijk, omdat het uiteindelijk de rente is die de werkelijke druk op de begroting bepaalt.

Tegen deze achtergrond kan worden aangenomen - extreme economische scenario's buiten beschouwing gelaten - dat de 4,5 procent een rentepiek is. Het komende jaar zal de behoefte aan versoepelingsmaatregelen waarschijnlijk met de maand toenemen. Wanneer dit gebeurt, hangt sterk af van hoe lang de ECB denkt dat de economie het huidige renteniveau zal aanhouden.

Als er sprake is van een kredietcrisis en meer wanbetalingen en afschrijvingen bij banken, kunnen de maatregelen eerder en drastischer worden uitgevoerd dan nu wordt verwacht. Een zeer gewaagde en extreme gedachtegang zou zijn om aan te nemen dat de ECB het huidige renteniveau zal aanhouden totdat het "ploft" om vervolgens het gebrek aan alternatieven voor een renteverlaging politiek te kunnen rechtvaardigen.

De VS zet de toon

Natuurlijk is de op één na belangrijkste centrale bank ter wereld sterk afhankelijk van de belangrijkste: de Amerikaanse centrale bank Fed. Ondanks alle verschillen tussen de eurozone en de VS, wegen de overeenkomsten op het gebied van monetair beleid uiteindelijk zwaarder dan de verschillen. De VS staan voor dezelfde uitdagingen, zij het in een andere vorm.

Ondanks een sterkere economie zullen de VS hun restrictieve koers niet eeuwig kunnen voortzetten. Daarom kunnen er ook monetaire beleidsimpulsen komen van onze trans-Atlantische buren, die de ECB zullen overhalen om haar monetaire beleid om te buigen.

Bitcoinprijs: De implicaties

Laten we teruggaan naar de oorspronkelijke vraag welke implicaties het monetaire beleidsscenario heeft voor de Bitcoinprijs. Het restrictieve monetaire beleid van de afgelopen maanden was absoluut vergif voor Bitcoin, maar ook voor andere activa zonder cashflow, zoals techaandelen. Veel geld werd teruggetrokken en omgeleid naar rentedragende monetaire activa. Gezien de hoge rente is het voor beleggers simpelweg te "duur" geworden om te investeren in Bitcoin, aandelen en goud. Uiteindelijk letten professionele en institutionele beleggers goed op de opportuniteits- of rentekosten.

Hoewel het huidige beleggingsregime nog een paar maanden kan voortduren, is het kader waarschijnlijk grotendeels uitgeput. De kans dat de slinger terugzwaait en dat kapitaal wordt overgeheveld van monetaire activa naar tastbare activa als gevolg van een nieuwe schuldencyclus neemt duidelijk toe. Dit omslagpunt zou al overeen moeten komen met de huidige mini Bitcoin-rally. De aanname is dat de prijsstijgingen van Bitcoin niet uitsluitend worden gedreven door Bitcoin spot ETF geruchten, maar vooral gebaseerd zijn op monetaire en fiscale beleidsverklaringen.

Gezien de fundamentele ontwikkelingen in de cryptosector en de waarschijnlijke nieuwe toevoegingen - zie Bitcoin ETF's en bankadoptie - kan worden aangenomen dat Bitcoin zal dienen als een ideale proxy voor de komende schuldencyclus. Dit betekent dat een vlucht naar Bitcoin terwijl het aanbod tegelijkertijd krap is, kan leiden tot scherpe prijsstijgingen. Een Bitcoinprijs van meer dan 135.000 Amerikaanse dollar wordt steeds realistischer.