Bitcoin zag het levenslicht in 2009. De uitvinding van Satoshi Nakamoto, de geheime bedenker erachter, was een oerknal die de aard van digitale valuta voor altijd veranderde. Zijn visie, een utopie: een financieel systeem zonder banken. Oncontroleerbaar. Volledige transparantie. Binnen een paar jaar verspreidt het zich als een lopend vuurtje over het net. Maar de oorsprong van veel van de ideeën gaat veel verder terug, naar de jaren 80, naar een groep anarchisten, hackers, weldoeners - de Cypherpunks. "Rebellen met een missie", noemde het techblad Wired ze ooit. In het Zwitserse Bitcoinbolwerk Lugano worden deze tech visionairs vanaf vandaag gevierd met een eigen tentoonstelling.

Twaalf van de belangrijkste meesterbreinen worden geëerd met hun eigen portretschilderijen. Ze zijn gemaakt door de bekende Oostenrijkse kunstenaar Oskar Stocker. Onder hen: Julian Assange, Bram Crohen en belangrijke Bitcoin pioniers als Nick Szabo en Adam Back. Ze waren allemaal cypherphunks, meestal vanaf het begin. En vaak zijn ze dat vandaag de dag nog steeds.

Een korte geschiedenis van de cypherpunks

De beweging ontstond in San Francisco vanaf 1992. Een jaar later zijn er regelmatige bijeenkomsten, een groeiende mailinglijst en een manifest dat nog steeds wordt beschouwd als de bijbel van hackers: "A Cypherphunks Manifesto", gepubliceerd door Eric Hughes in 1993. Hierin schrijft hij:

Privacy is noodzakelijk voor een open samenleving in het elektronische tijdperk. Privacy is geen geheimhouding. Een privézaak is iets waarvan je niet wilt dat de hele wereld het weet, maar een geheime zaak is iets waarvan je helemaal niet wilt dat iemand het weet. Privacy is de macht om jezelf selectief aan de wereld te openbaren.
Eric Hughes

Het is een oorlogsverklaring. Aan Big Brother en de Amerikaanse staat, met behulp van code en vooral: cryptografie, het versleutelen van gegevens. Ook onderdeel van deze visie: digitaal geld. In de loop der jaren werden er verschillende ontwerpen voor getest, ideeën gedeeld en doorgedraaid totdat Satoshi Nakamoto er in 2009 een aantal samenbracht in zijn white paper - om een nieuw concept te vormen: Bitcoin.

In het obsessieve rondcirkelen van op en neer schietende cryptoprijzen en Bitcoin spot ETF fantasieën, gaat nu steeds vaker verloren waar Bitcoin eigenlijk over ging: de rebellie die begon met de cypherpunks. Niet om rijkdom. Maar het behoud van essentiële mensenrechten. Privacy. Vrijheid. Gelijkheid. In de vorm van een nieuw digitaal geld. Eerlijker, beter, open, privé - voor iedereen.