14 jaar geleden: 184 miljard Bitcoin te veel – door een bug

Bij het "Overflow Accident" ontstonden er 8.761 keer te veel Bitcoin. Het was niet de enige keer dat een bug het bestaan van de blockchain in gevaar bracht.

Een kleine fout in de code en plotseling zijn er 184 miljard Bitcoin te veel. Een van de belangrijkste beloften van 's werelds grootste cryptocurrency – de beperking tot 21 miljoen BTC – lijkt te zijn doorbroken. In de gemeenschap heerst er crisisstemming. Het zogenaamde "Overflow Value Accident" van precies 14 jaar geleden wordt een van de ernstigste incidenten in de geschiedenis van het digitale goud. En een waarschuwing dat het netwerk, dat de wereld met wiskunde moet redden, altijd ook het wakend oog van mensen nodig heeft. Het is niet de enige keer dat Bitcoin door een kritieke bug in gevaar is gebracht.

Het is 15 augustus 2010. De prijs van Bitcoin destijds: $0,07. De vandaag de dag grootste cryptocurrency ter wereld is nog maar een jaar oud. De gemeenschap bestaat uit een verzamelplaats voor nerds, anarchisten en cypherpunks. Satoshi Nakamoto, de geheime uitvinder, is nog steeds onder hen. En alles verloopt eigenlijk zoals verwacht. Tot blok 74.638. Een hacker vindt een zwakke plek in de code en maakt hier gebruik van. Hierdoor is het mogelijk dat er meer Bitcoin uit een transactie komt dan erin gaat. Veel meer.

Satoshi zelf verhelpt de fout

Om precies te zijn: 92,2 miljard Bitcoin. En dat tweemaal. Zoveel coins genereert de hacker in dit blok. Bij een input van 0,5 Bitcoin. Vandaag de dag zou dit bedrag, bij een koers van ongeveer $58.000 per Bitcoin, waarschijnlijk meer waard zijn dan de totale rijkdom van de wereld bij elkaar opgeteld. Het nieuws over de bug verspreidt zich snel via het primaire BTC-communicatiekanaal van die tijd, het Bitcoin-Talk-forum. Satoshi Nakamoto zelf wordt actief. Hij roept de miners op om hun activiteiten onmiddellijk te stoppen en zet in vier uur tijd met zijn team een eerste patch in elkaar.

Het gevolg: een hard fork, een tijdelijke afsplitsing van de blockchain in twee delen. In totaal worden 53 blokken opnieuw georganiseerd, de grootste correctie in de geschiedenis van Bitcoin. Kortstondig concurreren twee chains met elkaar, maar na 19 uur domineert de correcte versie van Bitcoin weer. De identiteit van de hacker blijft tot op de dag van vandaag onbekend. De prijs van Bitcoin blijft onverschrokken door dit hele voorval. Tegen het einde van het jaar steeg hij naar 30 cent.

Een soortgelijke fout gebeurde acht jaar later

Bugs bij Bitcoin kwamen in zijn jonge geschiedenis regelmatig voor. Wie de officiële lijst doorloopt, ziet vooral problemen in de beginjaren. Meestal zijn ze onbelangrijk en snel opgelost. Maar in 2018 herhaalde zich een soortgelijke kritieke fout.

Nog zorgwekkender: de ontwikkelaars onthulden in dit geval aanvankelijk slechts een deel van het probleem. Een anonieme gebruiker wees hen erop dat er een bug was die ervoor zorgde dat Bitcoin dienst weigerde. Deze had, aldus Coindesk destijds, het netwerk tijdelijk plat kunnen leggen.

Nog erger: de Bitcoin Core-ontwikkelaars ontdekten dat het door de bug ook mogelijk was geweest om nieuwe Bitcoin te creëren. Ze hielden de kwetsbaarheid geheim totdat op 18 september de eerste patch werd uitgerold. De miners werden opgeroepen om de nieuwe update te installeren. De ramp – afgewend.

Beide incidenten laten zien: Ook de geschiedenis van de oudste cryptocurrency werd gekenmerkt door kritieke fouten en menselijke interventies. Wat onaangetast bleef: het explosieve succes van de blockchain. De eerste kritieke bug deed zich voor bij een prijs van $0,07 per Bitcoin, de tweede keer stond hij al op $6.000. Vandaag de dag staat Bitcoin rond de $60.000. En draait nog steeds, met een uptime van 99,99%. Foutloos.