Zijn CBDC's de oplossing?

Terwijl Bitcoin langzaam omhoog klimt, hebben Amerikaanse banken het moeilijk en zijn meerdere stablecoins aan het haperen. De vraag is dan ook of het huidige financiële systeem gemoderniseerd moet worden. Maar wat zijn de financiële beleidsgevolgen van CBDC's? En komt de digitale euro naar Europa?

Digitaal geld - wat is er nieuw aan?

Digitaal geld is niet zomaar digitaal geld. Terwijl fiatgeld wordt uitgegeven door commerciële banken, zou de digitale euro een soort derde vorm van centralebankvaluta's (CBDC's) zijn - naast contant geld en bankdeposito's. Net als contant geld zou het direct door de centrale bank in omloop worden gebracht.

Daarentegen worden cryptocurrencies met een stabiele prijs, de zogenaamde stablecoins, uitgegeven door particuliere ondernemingen. De recente vertrouwensverliezen in BUSD en USDC hebben de mening van CBDC-voorstanders dat beleggers in de cryptosector zijn blootgesteld aan dit buitensporige emittentenrisico van ongereguleerde particuliere bedrijven wellicht alleen maar versterkt.

De toekomst vormgeven of controleren?

Maar zijn CBDC's de oplossing voor alles? Vooral cryptoliefhebbers associëren "legitiem gecodeerd geld" niet zo zeer met illegale transacties meer eerder met het verlies van anonimiteit. Er wordt vaak verwezen naar autoritaire landen als China, waar CBDC's vaak worden gebruikt om burgers en bedrijven te controleren:

In maart integreerde de "superapp" WeChat de digitale yuan naast WeChatPay als extra betaalmethode. In december 2022 had Alipay al de integratie van het renminbi-acceptatienetwerk aangekondigd. WeChat heeft meer dan 1,3 miljard gebruikers.

Florida daarentegen geldt als een vrij cryptovriendelijke Amerikaanse staat: met het oog op de gespannen bankencrisis in de VS heeft de gouverneur zich op 20 maart waarschijnlijk uitgesproken voor een verbod op Amerikaans centralebankgeld.

Uiteindelijk speelt het politieke sentiment van de respectieve regering een doorslaggevende rol bij de vraag welk doel centrale-bankgeld moet dienen.

En wat is het standpunt van de EU over CBDC's?

In december 2022 hebben de EU-lidstaten overeenstemming bereikt over een gemeenschappelijke reeks regels voor een digitale portemonnee van de EU. De leden verbinden zich ertoe een walletoplossing beschikbaar te maken voor de burgers. Voor de burgers zelf blijft het gebruik echter vrijwillig.

In een soort in-app wallet zouden gebruikers tal van aanvragen digitaal kunnen verwerken, van geboortebewijzen tot mobiele rijbewijzen. De EU-staten hopen dat dit het begin is van uniform digitaal dataverkeer op de Europese interne markt.

De ECB wil dit najaar gaan stemmen over de invoering van de digitale euro als aanvulling op contant geld. Een passend digitale euro als gevolg van de passend digitale EU-portemonnee is dan ook niet zo vergezocht. Ondanks de vele kritiek, lijkt de EU het totale CBDC-plan door te trekken.

Conclusie: CBDC's het begin van een nieuwe financiële orde?

De invoering van CBDC's voor particulieren zou verstrekkende geopolitieke en financiële gevolgen hebben. Het is nog onduidelijk welk model de ECB bij invoering zal kiezen, welke rol de centrale bank, commerciële banken en externe financiële dienstverleners zullen spelen.

Bovendien is niet te voorzien hoe de consumenten tijdens de invoeringsperiode om de digitale euro zullen vragen. Een te grote vraag zou het tot nu toe gecontroleerde financiële beleid van de ECB aan het wankelen kunnen brengen en een renteschok kunnen veroorzaken.

Gezien de recente faillissementen zoals dat van de Amerikaanse Silicon Valley Bank (SVB) en de reddingspogingen rond het Zwitserse Credit Suisse is dit momenteel een riskante onderneming.

Aan de andere kant zouden CBDC's de financiële inclusie kunnen bevorderen en de bureaucratische betalingsprocessen kunnen automatiseren. Een alternatief voor CBDC's voor particulieren zou de modernisering zijn van de zogenaamde wholesale CBDC's (interbancaire verrekeningen).

Deze minder revolutionaire aanpak zou aan de ene kant de massale invoering van cryptocurrencies kunnen versnellen en aan de andere kant de druk op overheden om strengere regelgeving in te voeren, kunnen verhogen.