Dit is de reden waarom Poetins nieuwe "gouden standaard" zal mislukken

Volgens het Russische propagandakanaal RT begint de nieuwe goudstandaard van de BRICS-landen vorm aan te nemen. Maakt Poetins nieuwe "gouden standaard" een kans om de Amerikaanse dollar te vervangen? Waarschijnlijk niet. Critici van de Amerikaanse dollar en fans van de goudstandaard voelen zich dezer dagen erg zelfverzekerd. De reden hiervoor is de vermeende intentie van de BRICS-landen om hun eigen valuta uit te geven. Het alternatief voor de US-dollar zou door goud gedekt moeten zijn en zo het vertrouwen van de houders winnen - dat is tenminste de theorie.

De monetaire speciale operatie van Rusland

De motivatie achter de nieuwe gouden munt is eenvoudig: de dominantie van de Amerikaanse dollar is een doorn in het oog van de BRICS-landen. Vooral Rusland heeft dit pijnlijk moeten ondervinden toen de buitenlandse valutareserves in US-dollar van het land werden bevroren tijdens de aanvalsoorlog tegen Oekraïne.

Alle landen waarvan de relatie met de VS als gespannen kan worden omschreven, zijn zich dus op indrukwekkende wijze bewust geworden van hun afhankelijkheid van de huidige belangrijkste valuta. Daarom wil men nu het gaspedaal intrappen en profiteren van de algemene onzekerheid in de valutasector.

Geen geld zonder vertrouwen

De basis van elke valuta is het vertrouwen dat erin wordt gesteld. De BRICS-landen, vooral Rusland, hebben echter niet bepaald de meest betrouwbare reputatie. Als vervanging voor vertrouwen wordt daarom de beoogde gouddekking ingeroepen.

Dit roept dan weer de vraag op of de gouddekking wel te vertrouwen is. In welke verhouding moet de valuta door goud worden gedekt? Kan de munteenheid op elk moment weer in goud worden omgezet? Welke bevoegdheden over het goud hebben de BRICS-landen met hun nieuw opgerichte financiële instellingen? Tot nu toe kan men alleen maar speculeren.

BRICS-goudvaluta een gigantisch project

Samen met meerdere landen zo'n goudvalutaregime opbouwen is een gigantisch project. Zelfs als Rusland hier het gaspedaal intrapt, is het twijfelachtig of een dergelijk project in een paar maanden kan worden geïmplementeerd - zonder dat het direct een terugslag heeft.

Elke afzonderlijke BRICS-staat zou graag zijn belangen in een dergelijke constructie laten gelden. Maar niet elke staat is even machtig. China heeft de meeste zeggenschap in deze ronde. Zuid-Afrika daarentegen zou het veel moeilijker hebben.

De BRICS-landen zijn ook geen vereniging van vrienden. Vooral India heeft er geen belang bij om zich onder de hoed van China te verstoppen. En alsof dat nog niet genoeg is, is Rusland een tikkende tijdbom. Hoe lang zal Poetin de binnenlandse politieke stabiliteit nog kunnen garanderen? China zal niet blindelings risico's nemen alleen maar om een domper te zetten op de Amerikaanse dollar. Vooral omdat ze hun CBDC (Central Bank Digital Currency) verder willen uitrollen, wat in conflict zou kunnen komen met de BRICS-goudmunt.

Slachtoffer van hun eigen succes

Stel dat alle genoemde punten van kritiek onterechte bedenkingen blijken te zijn en de geplande BRICS-goudvaluta een volledig succes wordt. Zelfs dan is het de vraag of de BRICS-landen zichzelf echt een dienst bewijzen.

Het is immers maar een tweede valuta, als aanvulling op de eigen nationale valuta. De situatie is dus compleet anders dan die van de Amerikaanse dollar, die tot 1971 door goud gedekt was. Als de BRICS-goudvaluta een groot succes zou worden, zou het project zelfs averechts kunnen werken.

Er zou immers steeds meer geld van de Roebel, de Renminbi, etc. naar de goudvaluta stromen - alle fiatvaluta's die niet door goud gedekt zijn, zouden ten opzichte van de BRICS-goudvaluta minder waard worden. De terugbetaling van buitenlandse schulden zou snel tot een nieuwe schuldencrisis kunnen leiden gezien de waardedruk.

Fort Knox in plaats van Moskou

Als men er verder van uitgaat dat het belang van goud in de valutacontext zal blijven toenemen, zouden de BRICS-landen ook hier het onderspit delven tegenover het Westen. De meeste goudreserves in staatseigendom bevinden zich nog steeds in de kluizen van het Westen, zoals de grafiek hieronder laat zien. Zelfs als China meer goud zou aanschaffen dan officieel is aangegeven, is de kloof tussen de BRICS-landen en het Westen enorm.

De grootste goudklomp is nog steeds in handen van het Westen, bron: gold.org

Is dit meer een interne munteenheid dan een wereldmunt?

Tegen deze achtergrond ontstaat de indruk dat de BRICS-goudvaluta meer een "currency light" zou kunnen zijn, een exclusieve, interne munteenheid. Dit zou niets te maken hebben met een "echte" valuta die openstaat voor particulieren of externe factoren om mee te kopen of te handelen. Als een gesloten systeem, dat alleen toegankelijk is voor de deelnemers, zou men niet eens de mogelijkheid hebben om mee te doen aan de wereldwijde valutawedstrijd qua constructie. Een bedreiging voor de Amerikaanse dollar ziet er anders uit.

In plaats daarvan zou de BRICS-goudvaluta meer kunnen dienen als een speciale valuta voor buitenlandse handel, die als onderpand voor leningen wordt gebruikt. Als Zuid-Afrika bijvoorbeeld grondstoffen koopt van Brazilië, dan zou de BRICS-goudvaluta gebruikt kunnen worden in plaats van de Amerikaanse dollar voor die handel.

Maar zelfs als de Amerikaanse dollar domineert als belangrijkste valuta in de grondstoffenhandel, hebben de BRICS-landen hiervoor geen supranationale valuta nodig. Steeds meer buitenlandse handelstransacties of kredietfinanciering door internationale spelers vinden al plaats zonder de Amerikaanse dollar.

Beter Bitcoin dan goud

Als de BRICS-landen een dollar-agnostische betalingsinfrastructuur willen waarvan de waardeopslag niet aan inflatie onderhevig is, dan zou het veel gemakkelijker zijn om het eens te worden over Bitcoin. Transacties kunnen niet worden geblokkeerd, noch kunnen fondsen worden bevroren. Niemand hoeft de ander te vertrouwen en bang te zijn dat de ander een voordeel zal behalen in het nieuw gecreëerde systeem.

Terwijl goud duur is en fraudegevoelig vanwege zijn fysieke beperkingen, zou dit niet het geval zijn met de native digitale Bitcoin. In plaats van een "corrupt land" als Rusland te moeten vertrouwen om eerlijk zijn goudbezit te rapporteren, zou het veel betrouwbaarder en gemakkelijker zijn om een kijkje te nemen op de Bitcoin blockchain. Ditzelfde voornemen komt ook overeen met de verklaring van Larry Fink, CEO van BlackRock, die onlangs sprak over de rol van Bitcoin in de internationale handel.

Poetins wensen zullen in werkelijkheid falen

Op het eerste gezicht kunnen de beloften van een door goud gedekte valuta voor veel mensen aantrekkelijk klinken. Het vertrouwen in ons monetaire systeem is de afgelopen jaren steeds verder afgenomen. Maar om nu te geloven dat een door goud gedekte valuta van de BRICS-landen een bedreiging zal vormen voor de Amerikaanse dollar, zal waarschijnlijk niet werken.

In plaats daarvan is de nieuwe goudvaluta waarschijnlijk vooral een kwestie van wishful thinking van het Kremlin, waar niet elk BRICS-land enthousiast over is. Dit zou ook verklaren waarom tot nu toe alleen Poetins mediakanaal Russia Today en goudlobby-sites zoals Kitco de BRICS-goudvaluta als een uitgemaakte zaak hebben gepresenteerd.