Alleen nog voor instellingen? Gebruikers haken massaal af

Ethereum begon ooit met een heldere visie: de wereldcomputer worden, de basis voor een beter financieel systeem en een eerlijker internet. Een digitale wereld zonder censuur, met volledige privacy en gelijke toegang voor iedereen. Maar wie nu naar de staat van het netwerk kijkt, ziet iets anders: Ethereum kampt met een identiteitscrisis. De gewone gebruikers lijken af te haken en dat is begrijpelijk. Massale adoptie? Daar is weinig van te merken. Tegelijkertijd groeit het gebruik van het netwerk wel degelijk. Alleen niet door de gewone mens, maar juist door grote instellingen.

De grootste banken, vermogensbeheerders en techbedrijven, van BlackRock tot PayPal en Sony, experimenteren met Ethereum of zijn zogenaamde “Layer 2”-netwerken. Is de droom van een gedemocratiseerde digitale wereld aan het veranderen in een upgrade van het bestaande systeem? Tijd voor een realistische tussenstand.

Ethereum heeft een gebruikersprobleem

Ethereum blijft, ondanks alles, de onbetwiste marktleider onder de smart contract-platformen. De meeste ontwikkelaars, de meeste dApps, en verreweg het meeste kapitaal zitten op Ethereum. Van de ongeveer 90 miljard dollar aan kapitaal in DeFi is meer dan de helft op Ethereum verankerd. Wat ontbreekt: actieve gebruikers.

Volgens een recent rapport van Santiment zijn de transactiekosten op het laagste niveau sinds 2020. Klinkt goed? In werkelijkheid is het een slecht teken: “Minder transacties betekent minder vraag naar blockspace, en dus lagere kosten,” aldus Santiment. Dagelijks actieve adressen zijn met 11% gedaald tot 450.000. Dagelijkse transacties blijven hangen op 1,5 miljoen, geen groei, geen krimp. Ter vergelijking: Solana heeft zo’n 4 miljoen actieve adressen en 250 miljoen transacties per dag.

Sommigen wijzen naar de groei van Layer-2-oplossingen zoals Arbitrum of Base. Daar is inderdaad wat verschuiving te zien: samen hebben die zo’n 2 miljoen actieve adressen en 12 miljoen transacties per dag. Maar ook daar blijft grootschalige adoptie uit. Eén reden: het ontbreken van gebruiksvriendelijke toepassingen voor het grote publiek, stablecoins daargelaten.

En zelfs als die er zouden zijn, blijft een ander probleem: de gebruikservaring is ronduit afschrikwekkend. Een voorbeeld: crypto-journalist “Web3 Kristel” schreef over haar frustratie bij het overzetten van USDT tussen netwerken. Zonder ETH op Arbitrum kon ze geen gas betalen om haar USDT te versturen. En zonder gas kon ze ook geen ETH kopen. Haar conclusie: “Wie denkt dat je zo nieuwe gebruikers binnenhaalt? Dom systeem, kapot systeem.”

Ook de bekende journaliste Camila Russo waarschuwde vorig jaar al: “Ethereum-mensen, ik hou van jullie – maar stop met doen alsof de Layer-2-ervaring niet rampzalig is. Zelfs voor doorgewinterde gebruikers is het pijnlijk. Voor beginners is het onacceptabel.”

Ethereum wél populair bij instellingen

Aan de andere kant zie je een duidelijke beweging onder grote spelers: Ethereum is dé blockchain voor instellingen. Vooral in de markt van Real World Assets (RWA) is dat zichtbaar: van de 11 miljard dollar aan getokeniseerde bezittingen zit meer dan de helft op Ethereum. Zksync, een Layer-2, huisvest nog eens twee miljard.

BlackRock bouwde zijn snelgroeiende RWA-fonds BUIDL op Ethereum (momenteel goed voor meer dan 2 miljard dollar). Visa gebruikt Ethereum voor zijn tokenisatieplatform. Sony lanceerde zijn platform Sonieum als Ethereum Layer-2. En ook PayPal koos Ethereum voor de introductie van zijn eigen stablecoin PYUSD.

Voor instellingen is Ethereum aantrekkelijk: het is veerkrachtig gebleken, veilig en decentraal genoeg om vertrouwen te wekken. De tijd van wilde westen-praktijken lijkt voorbij. Bovendien is het netwerk modulair: instellingen kunnen hun eigen Layer-2 bouwen, zoals Sony deed, en profiteren toch van Ethereum’s veiligheid. Ook de hoge transactiekosten deren ze minder wie miljoenen verplaatst, maakt zich niet druk om 10 of 50 dollar aan fees. En mocht de techniek te lastig zijn, dan is er geld genoeg voor experts en adviseurs.

De toekomst: oplossingen in zicht?

Ethereum lijkt langzaam te veranderen van een open plein tot een privéjet-terminal: in theorie toegankelijk voor iedereen, in de praktijk vooral bruikbaar voor wie over de middelen beschikt. Voor instellingen blijft het een goede deal. Voor de doorsnee gebruiker voorlopig niet.

Maar er wordt aan oplossingen gewerkt. Metamask wil het omwisselen van tokens veel eenvoudiger maken. Met het concept van “Account Abstraction” probeert men de complexiteit bij de gebruiker weg te halen het systeem regelt het voor je. Of dit op grote schaal werkt, moet nog blijken. Maar de wil is er. En Ethereum heeft al eerder zware stormen doorstaan en zich telkens aangepast.

De vraag is: slaagt Ethereum erin zijn oorspronkelijke droom nieuw leven in te blazen of wordt het definitief het speeltje van de grootmachten?